De rol van de beveiliger in het voorkomen van interne criminaliteit

De vraag die wij onze beveiligers stellen is: heb je je wel eens afgevraagd wat je werk is en ben je in de veronderstelling dat dit allemaal te vinden is in de instructies? Natuurlijk zijn je werkzaamheden grotendeels afhankelijk van de organisatie waarvoor je werkzaam bent en de gegeven instructies. Over het algemeen omvat het werk de volgende taken:

 Uitvoeren van preventief toezicht.

 Bewaken van de toegang tot het object.

 Registreren van bezoekers.

 Visiteren (visuele inspectie van inhoud van meegevoerde tassen, dozen, etc. & voertuigen).

Echter geeft dit niet het volledige antwoord. Bij de inhuur van beveiliging heeft de Opdrachtgever een bepaalde verwachting en ideeën en die komen nooit volledig tot uitdrukking in wat de Opdrachtgever of wij als werkgever op papier zetten. Kort gesteld verwacht de Opdrachtgever dat met de inzet van beveiligers de veiligheid gewaarborgd is en dat bedreigingen van die veiligheid tijdig opgemerkt en gerapporteerd worden, zodat bijtijds preventieve maatregelen genomen kunnen worden. De Opdrachtgever wil voor wat betreft veiligheid en beveiliging ontzorgd worden en daar hebben beveiligers en wij als werkgever een belangrijke rol in, die echt verder gaat dan dat wat op papier staat.

Criminaliteit kunnen we opsplitsen in: interne criminaliteit, externe criminaliteit en een combinatie daarvan. De interne criminaliteit komt op alle niveaus voor in zowel grote als kleine organisaties en omvat strafbare, ontoelaatbare en schadelijke handelingen. Denk hierbij aan diefstal, verduistering van geld en/of goederen, fraude bestaande uit valsheid in geschrifte, oplichting maar ook corruptie, vernieling, het doorspelen van bedrijfsinformatie en/of sabotage.

Recentelijk is het nieuwe onderzoekrapport gepubliceerd (2020 Report to the Nations – the ACFE’s 11th study on the costs and effects of occupational fraud) betreffende interne criminaliteit en de uitkomsten waren schokkend, doch op basis van eerdere jaren helaas niet verrassend.

 Ongeveer 1/3 van de bevraagde bedrijven, bleek te maken te hebben met interne criminaliteit.

 In 50% van de gevallen werd dit gepleegd door medewerkers die >6 jaar in dienst waren.

 Medewerkers met een middelbare school opleiding of < zijn verantwoordelijk voor >20% van de interne criminaliteit.

 Medewerkers in het midden- en hoger management zijn verantwoordelijk voor 55% van de interne criminaliteit.

 Hoe meer bevoegdheden de dader heeft hoe substantiëler de schade is.

Bij externe criminaliteit hebben we het over vernieling, inbraak en diefstal, het gebruik maken van het terrein om bij een buurbedrijf te komen of, bij havenbedrijven, om aan boord van een schip te kunnen komen (af er vanaf). Ook kan het zijn dat transporteenheden, zoals trailers en containers die zich op het terrein bevinden het doelwit zijn. Zo kunnen transmigranten proberen zich hierin te verstoppen of kunnen criminelen proberen om cocaïne uit een container te halen. Veel van deze zaken kunnen haast niet plaatsvinden zonder hulp van binnenuit, wat ons brengt op het laatste punt: de samenwerking tussen een interne medewerker en een externe crimineel of, veel vaker, criminele organisatie.

In dat laatste geval hebben we het over ondermijnende criminaliteit, waarbij de onderwereld en de bovenwereld zich vermengen. Denk hierbij aan de sluipende bedreiging, omkoping en infiltratie binnen bedrijfsleven en de (lokale) overheid, maar ook aan de innesteling van criminele organisaties in buurten en woonwijken.

Deze vorm van criminaliteit kan gedefinieerd worden als: Die vormen van criminaliteit die de potentie hebben om sluipenderwijs een zodanige sociale en economische invloed te ontwikkelen, dat het de fundamenten van de rechtstaat kan ondermijnen en daarmee ook de veiligheid en integriteit van de samenleving.

In met name drugssmokkel gaan enorme bedragen om. Personen worden omgekocht of onder druk gezet en er worden schijnbaar legitieme bedrijven opgezet. Medewerkers bij transport- en havenbedrijven kunnen hierin verstrikt raken maar ook ketenpartners zoals leveranciers, afnemers, vervoerders, dienstverleners en zelfs overheidsmedewerkers. Personen worden omgekocht of onder druk gezet en er is geen weg terug. Zij worden de zogenaamde insiders genoemd, zij die al legitiem toegang hebben tot de bedrijven, systemen of informatie.

De voor criminelen belangrijke functionarissen binnen een organisatie  / havenfaciliteit zijn onder andere:

 Een ‘gewone’ medewerker (uitlenen pasje, ‘foute’ bezoekers ontvangen, toegang verlenen).

 Een HR-functionaris (in staat zijn criminelen aan te nemen en door toegang tot personeelsdossiers kunnen zien wie gevoelig zou kunnen zijn voor omkoping).

 Dienstverleners die overdag, ‘s- nachts en in weekenden aanwezig zijn, waar ook onderhouds- en storingsdienstmedewerker, beveiligers en schoonmaker vallen (hebben buiten reguliere tijden toegang en kunnen toegang verlenen).

 Planners (kunnen zorgen dat bepaalde personen op voor criminelen belangrijke momenten dienst hebben).

Mogelijk waarneembare signalen dat een medewerker betrokken is bij criminaliteit zijn:

Minstens één waarschuwingssignaal was aanwezig in 85% van de gevallen uit deze studie, en meerdere signalen waren aanwezig in 49% van de gevallen. De zeven meest voorkomende waarschuwingssignaal waren:

 Boven de middelen leven.

 Financiële moeilijkheden.

Ongewoon nauwe band met een verkoper of klant.

Buitensporige controlekwesties of onwil om taken te delen.

Ongebruikelijke prikkelbaarheid, achterdocht of defensief gedrag.

Een algemene houding van “wieler-dealer”  (sluw en gedurfd of gewetenloos gedrag).

Recente echtscheiding of gezinsproblemen.

In 76% van de gevallen was minstens één van deze waarschuwingssignaal opgemerkt voordat de dader werd gepakt.

Criminaliteit begin vaak klein. Daarom is het belangrijk om de signalen te kennen. Omdat veel van de signalen al aanwezig zijn voordat criminele handelingen plaatsvinden is het belangrijk hierop als organisatie te acteren. Hierdoor weet de medewerker dat hij ‘is gezien’. Dit doet hem of haar misschien de juiste keuze maken en mogelijk in gesprek gaan en misschien hulp vragen.

Verder is het belangrijk dat de organisatie antifraudemaatregelen zorgvuldig in het gehele bedrijf zijn geïmplementeerd. De kwaliteit en integriteit van de organisatie wordt beïnvloed door het beleid op dit gebied. Haast vanzelfsprekend is dat bedrijven waar een verhoogde kans op criminaliteit is ten minste personen in een positie waar ze misbruik van zouden kunnen maken worden gescreend. Een voor de hand liggend detectie en preventiemiddel is proactief data monitoren en het maken van analyses. Eigenlijk leent alle data zich hiervoor, variërend van inlogmomenten van medewerkers tot dagen en tijden dat ze inklokken of het bedrijf betreden en verlaten (kloktijden of in- en uitschakeltijden van het alarm als ze zelf kunnen schakelen).

Verdere maatregelen kunnen bouwkundig, elektronisch of organisatorisch van aard zijn. Stel jezelf de vraag: kan het beter bij ons en wat zijn mogelijke aandachtspunten. Hiertoe kan je jezelf de volgende vragen stellen en deze binnen de groep beantwoorden en uitwerken tot aanpassingen van of nieuwe maatregelen:

 Is er gesloten toegangscontrole? Zijn er mogelijkheden om toegangscontrole te omzeilen?

 Is er gesloten vertrekcontrole?

 Zijn er mogelijkheden om ongezien het terrein te verlaten of spullen van het terrein te laten afvoeren?

 Indien er niemand op het object aanwezig is, is dit dan afdoende afgesloten?

 Is er voldoende toezicht of inbraaksignalering/-detectie, zodat onbevoegde toegang tijdig wordt opgemerkt?

 Worden deuren altijd afgesloten en is er deugdelijk hang- en sluitwerk?

 Is er verlichting met sensoren?

 Is het duidelijk wie sluit of opent en is vertrek van de persoon die afsluit via een doorgang die permanent onder cameratoezicht staat?

 Wordt aanwezigheid buiten geplande werktijden gesignaleerd / gerapporteerd?

 Hebben zij die bevoegd zijn tot in- en/of uitschakelen een persoonsgebonden schakelcode?

 Worden gedeelde schakelcodes regelmatig gewijzigd?

Over toegang tot en beveiliging van computersystemen en netwerken valt ook nog een hoop te schrijven, maar dat bewaren we voor een andere keer. Het mag op basis van het bovenstaande duidelijk zijn dat er een hoop ‘waarschuwingssignalen’ zijn die door alerte en betrokken beveiligers opgemerkt kunnen worden. Belangrijk voor leidinggevenden en Opdrachtgevers is om een discreet en laagdrempelige manier te creëren om dergelijke waarnemingen, ook als ze nog niet het niveau van een verdenking hebben bereikt, te kunnen melden. Tegelijkertijd moet gewaakt worden voor te veel achterdocht en dient met alle informatie discreet te worden omgegaan. De gebruikelijke route om te melden is via de direct leidinggevende en indien men zich daar niet prettig bij voelt moet men naar een hoger leidinggevende of vertrouwenspersoon kunnen stappen. Daarnaast is het bijhouden van een gedetailleerd dienstrapport ook belangrijk. Daarin kunnen alle bijzonderheden vermeld worden, ook zaken die buiten ‘de poort’ worden waargenomen.

Beveiligen is zoveel leuker als je het werk serieus neemt en beseft dat je daadwerkelijk wat kan bijdragen aan ook de veiligheid op langere termijn en niet slechts ten aanzien van de verdachte auto of verdachte persoon die zich nu bij de poort ophoudt. Iedereen heeft een belangrijke rol in het veilig houden: niet alleen het object waar je gestationeerd bent, maar ook de eigen leefomgeving. Sociale controle en alert zijn op afwijkend gedrag is hierin heel belangrijk en werkgevers dienen te zorgen voor een discrete laagdrempelige mogelijkheid om zaken te melden. Discretie is vooral van belang voor de veiligheid van de melder. Verder is het verstandig om alle signalen van afwijkend gedrag die aanleiding zijn voor een verdenking altijd bij de Politie te melden.

RAPPORT

Geïnteresseerden kunnen het rapport “2020 Report to the Nations – the ACFE’s 11th study on the costs and effects of occupational fraud” opvragen via de afdeling KAM van SERIS via info@seris.nl