Beveiliging als sleutel tot bedrijfscontinuïteit – deel 3: Het productieproces

In de eerste twee delen van onze blogserie namen we jou mee in het belang van preventieve beveiligingsmaatregelen en effectieve toegangscontrole. We lieten zien hoe vroegtijdige risicoherkenning en gecontroleerde toegang bijdragen aan het beschermen van mensen, middelen en informatie. Maar beveiliging stopt niet bij de poort. Juist binnen de muren van de productieomgeving speelt beveiliging een cruciale rol binnen het productieproces.

Het productieproces is het hart van elke industriële organisatie. Stilstand betekent verlies: van tijd, geld en soms zelfs van reputatie. Een verstoring, een technisch mankement of opzettelijke sabotage heeft directe gevolgen voor de continuïteit. In deze derde blog richten we ons daarom op de bijdrage van beveiliging ín het primaire proces. Hoe ondersteun je als betrouwbare beveiligingsorganisatie niet alleen de veiligheid, maar ook de stabiliteit en integriteit van het dagelijkse werk op de vloer?

Een productieomgeving is geen vrij toegankelijke ruimte waar iedereen zomaar vrij kan bewegen. Integendeel: het gecontroleerd compartimenteren van zones binnen het gebouw – zowel fysiek als digitaal – is essentieel om risico’s te beheersen. Niet elke medewerker hoeft toegang te hebben tot elk deel van de fabriek, net zoals niet elke operator toegang nodig heeft tot gevoelige data of besturingssystemen. Ons uitgangspunt: alleen toegang waar dat functioneel noodzakelijk is.

Fysiek betekent dit dat productiegebieden, technische ruimtes, magazijnen en laboratoria strikt van elkaar gescheiden zijn. Wie waar naar binnen mag, is vooraf bepaald en de toegang is controleerbaar, registreerbaar én herroepbaar. Dit sluit naadloos aan bij het sleutelmanagement dat we in onze eerdere blog bespraken. Ook digitaal geldt deze compartimentering. Medewerkers loggen alleen in op systemen of machines die relevant zijn voor hun rol. Vertrouwen is niet het uitgangspunt; controle wel. Dit principe sluit aan bij het bredere ‘zero-trust’ denken, waarin beveiliging niet gebaseerd  is op goed gedrag, maar die uitgaat van een strategisch toegangsbeleid. Zo creëer je een productieomgeving waarin de juiste mensen op het juiste moment op de juiste plek zijn.

In een productieomgeving draait alles om timing, samenwerking en overzicht. Betrokken beveiliging is daarin allang niet meer slechts een controlerende factor, maar een actief onderdeel van het operationele proces. Dit begint bij gerichte controlerondes, waarbij beveiligers zich focussen op de risicovolle zwakke plekken in magazijnen, productielijnen en opslagplaatsen. Door hun regelmatige aanwezigheid herkennen zij niet alleen afwijkingen, maar ook subtiele veranderingen in gedrag, routing of werkwijze.

Die waarnemingen blijven niet op papier staan. Dankzij directe communicatielijnen met operations worden observaties realtime gedeeld met de juiste afdelingen, zodat er snel kan worden gehandeld. Zo ontstaat er een vloeiende samenwerking tussen beveiliging en productie, waarin risico’s sneller worden opgemerkt en opgelost. En dat alles zonder de menselijke factor uit het oog te verliezen. Beveiligers zijn zichtbaar, aanspreekbaar en benaderbaar. Ze worden herkend als collega’s in plaats van controleurs. Die gastvrije benadering vergroot niet alleen de meldingsbereidheid, maar versterkt ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor veiligheid.

In een productieomgeving waarin elk moment telt, is beveiliging vaak de eerste die handelt wanneer het onverwachte gebeurt. Een stroomuitval, een lekkage, een conflict op de werkvloer – incidenten kondigen zich niet aan, maar vragen wel om directe actie. Beveiligers zijn hierin geen toeschouwers, maar getrainde professionals die weten hoe ze moeten handelen: kordaat, volgens protocol en met oog voor veiligheid én continuïteit. Zij beperken de toegang tot het getroffen gebied om verdere risico’s te voorkomen, schakelen de juiste interne of externe hulp in en zorgen dat escalatie wordt voorkomen. En bij grotere calamiteiten? Dan werken ze schouder aan schouder met BHV’ers en hulpdiensten om overzicht en rust te bewaren.

Maar ook als er geen sprake is van een acuut incident, speelt behulpzame beveiliging een cruciale rol. Storingen zoals een vastgelopen deur tot een defect koelsysteem kunnen grote gevolgen krijgen. Beveiligers zijn dan de ogen en oren van de technische dienst. Ze signaleren, informeren en nemen direct tijdelijke maatregelen zoals het afzetten van risicogebieden of het omleiden van personenstromen

Waar de beveiliger op de vloer het menselijke contact en inschattingsvermogen meebrengt, biedt technologie de mogelijkheid om continu en objectief te observeren. Camerabewaking  (CCTV) is standaard in vrijwel elke productieomgeving. De toegevoegde waarde hangt echter af van hoe de beelden worden gebruikt. Een camera die alleen registreert, biedt pas inzicht na een incident. Slimme cameratechnologie helpt juist om incidenten te voorkomen. Moderne CCTV-oplossingen gaan dan ook verder dan het  vastleggen van beelden. Met gedragsanalyses herkennen ze afwijkende patronen, zoals rondhangen, ongebruikelijke looproutes of onverwachte aanwezigheid buiten werktijden. Daarmee vormen ze een extra paar ogen gericht op gedrag in plaats van alleen op beweging. Niet als vervanging van de beveiliger, maar als aanvulling op diens waarnemingen.

Slimme camera’s herkennen gedragspatronen, maar sommige dreigingen laten zich niet vangen in pixels. Social engineering is een vorm van manipulatie waarbij kwaadwillenden medewerkers proberen te beïnvloeden om toegang te krijgen tot informatie of ruimtes. Dit gebeurt vaak op subtiele wijze. Bijvoorbeeld via een onschuldige vraag bij de koffieautomaat, een onverwachte ontmoeting bij een achterdeur, of iemand die zich voordoet als monteur of leverancier. Geen fysieke inbraak, maar misleiding via taal en gedrag.

Juist hier komt de waarde van goed opgeleide en getrainde beveiligers tot uiting. Zij herkennen de signalen die op het eerste gezicht onschuldig lijken, maar niet passen binnen het normale ritme van de organisatie. Een ongebruikelijke interesse in processen, vragen die net iets te specifiek zijn, of een persoon die op zoek lijkt naar informatie in plaats van naar collega’s: het zijn allemaal rode vlaggen die door een alerte beveiliger worden opgepikt. Door beveiligers en medewerkers te trainen in het herkennen van manipulatietechnieken, praktijkvoorbeelden te bespreken en incidenten te delen, ontstaat een nog veiligere werkomgeving.

Niet elke kwetsbaarheid op de werkvloer is zichtbaar. Sommige risico’s komen pas aan het licht als er niemand kijkt, of als men dénkt dat er niemand kijkt. Daarom is discreet toezicht een waardevolle aanvulling op de bestaande beveiligingsmaatregelen. Denk aan mystery guests of privédetectives die zich tussen het personeel begeven, zonder herkenbaar als beveiliger aanwezig te zijn.

Deze aanpak maakt zichtbaar wat normaal buiten beeld blijft: onzorgvuldig gebruik van toegangspassen, ongeautoriseerd gebruik van systemen en het toelaten van onbevoegden. Ook interne fraude, het delen van vertrouwelijke informatie en het structureel overtreden van regels worden op deze manier gesignaleerd. De bedoeling is niet bestraffen, maar begrijpen. Bevindingen leiden tot betere trainingen en aangepast beleid. Zo wordt discreet toezicht een instrument voor verbetering.

Een beveiligingsaanpak rust niet alleen op mensen, processen en technologie, maar ook op toetsing en borging. Wat op papier goed geregeld lijkt, blijkt in de praktijk soms anders te werken. Daarom zijn periodieke compliance audits essentieel. Ze brengen niet alleen in kaart of beveiligings- en veiligheidsprotocollen worden nageleefd, maar ook of ze nog aansluiten bij de actuele risico’s en werkwijzen binnen de organisatie. Door auditresultaten om te zetten in concrete verbeteracties, blijft beveiliging actueel en effectief. Zo versterkt de organisatie haar weerbaarheid en wordt bedrijfscontinuïteit aantoonbaar geborgd.

Een veilige productieomgeving vraagt om méér dan een hek en een camera. Het vraagt om beveiligers die risico’s herkennen voordat ze ontstaan, systemen die verder kijken dan gedrag alleen, en een aanpak waarin mens, techniek en processen volledig op elkaar zijn afgestemd. SERIS begrijpt dat beveiliging geen losstaande dienst is, maar een integraal onderdeel van uw bedrijfscontinuïteit.

In onze volgende blog bespreken we de uitgaande controle, een vaak onderschat maar cruciaal onderdeel van beveiliging. Mis het niet!